6 mei (Lidzbark Warminski - Martiany 85 km)

Na een redelijke nacht staat er om 7:30 u in een apart gebouwtje, een soort opgewaardeerde schuur, ons ontbijt klaar. Dit keer weer een ontbijtbuffet, waarmee we een goede bodem leggen voor een nieuwe fietsdag. De temperatuur is al aangenaam als we wegrijden, er is geen fleezetrui meer  nodig. De eerste 23 km tot Bisztynek geeft een voortzetting van het land-schap van gisteren, we fietsen weer door bomenlanen in een golvende groene omgeving. De laatste 11 km willen we eerst afsnijden via een recht-streeks pad, maar als we zien dat dat zeven km kasseien wordt, laten we dat maar! We eten er ons minipizzaatje als tussendoortje.

Ook de omgeving op weg naar Reszel is prachtig, maar nu laat de kwaliteit van de weg te wensen over: veel gaten en scheuren, soms opgevuld met asfalt. Dat vraagt met name concentratie tijden het dalen. In Reszel gaan we éérst maar naar een tankstation voor een koffie, maar als we het centrum ingaan om het kasteel te bewonderen, blijkt daar toch meer horeca open. Dit is eigenlijk ook de eerste plaats met een teken van toerisme. In het kasteel is een hotel gevestigd.

Vier km verder ligt een Sanctuarium. Om in de stemming te komen zijn er vanaf Reszel langs de wegkant om de paar honderd meter kruiswegstaties, gemetselde kolommen waar een reliëf op is aangebracht over het lijden van Christus. Als we Swieta Lipka binnenrijden, zien we langs de weg de eerste standjes met koopwaar, rechts van de weg is een groot kerkplein dat naar het Sanctuarium voert. Er is juist een mis aan de gang, de kerk puilt uit, de mensen buiten kunnen via luidsprekers de dienst volgen. Het is bijna een volcontinu bedrijf met vijf missen per dag afgewisseld met vier orgel-recitals.

Met nieuwe inspiratie gaat het schuin tegen (opnieuw) de Noordenwind verder naar Ketrzyn, Een grotere plaats waar we in een parkje onze lunch eten en ik nog wat inkopen doe in de supermarkt er tegenover. Het is inmiddels 13:30 u, we hebben al 65 km gefietst, maar gaan nu omrijden voor iets totaal anders: 10 km naar het Noordoosten ligt het grootste hoofdkwartier van Hitler tijdens de tweede wereldoorlog, de Wolfsschans. Van hieruit werd met name de oorlog aan het oostfront én de vernietiging van de Oost-Europese Joden gecoördineerd. Op meer dan 25 ha zijn hier vanaf 1940 een groot aantal bovengrondse, immense bunkers gebouwd, sommige voor de kopstukken zoals Hitler, Göring en Bormann persoonlijk, maar ook diensten zoals de SD en voor functies zoals verbindingen en stenografie.

Een half uurtje later zijn we er. Zo vroeg in het seizoen is het er nog niet zo druk. Met een plattegrond i.p.v. een privégids wandelen we het terrein over. Verspreid tussen de bomen liggen de ruïnes van de bunkers  en versterkte ruimten. Met name de bunker voor Hitler heeft gigantische afmetingen: een acht meter dik dak, wanden van in totaal vijf meter  dik op fundamenten die zeven meter diep gaan. Er zijn bunkers bij met een dubbele mantel met daartussen basaltgruis. Daarmee waren deze bunkers tegen alle destijds bekende bommen beschermd. Het is de geallieerden echter nooit gelukt om dit hoofdkwartier op te sporen. Met kunstbomen op de bunkers was het terrein heel goed gecamoufleerd. Gevaarlijker was de vijand van binnenuit. In één van de bunkers vond de aanslag op Hitler door graaf von Stauffen-berg plaats. Die aanslag mislukte en de daders werden gedood. In januari 1945 hebben de Nazi’s zélf de bunkers laten ontploffen, om ze niet in handen te laten vallen van het oprukkende Russische leger.

Na een uurtje hebben we het wel gezien. In het restaurant nemen we nog een kop Poolse soep, flaki. Omdat we geen zin hebben de weg terug naar Ketrzyn te rijden, nemen we het bospad tegenover het complex, trotseren vier km kasseitjes en komen weer op weg 592, onze route. Omdat Gizycko nog te ver weg is, stoppen we bij een agroturystica. Er is plaats. We kunnen er helaas niet eten en ook in dit dorp is verder niets te vinden. We doen het dus met wat we hebben: brood, makreel in blik, banaan en thee. Na het eten lopen we nog even naar één van de meertjes in de omgeving. We zijn in Mazurië!

Het was weer heerlijk fietsweer vandaag, alleen de weg leek soms wel gatenkaas, heel vermoeiend.

Het bezoek aan de Wolfsschans was interessant, maar we liepen daar wel met gemengde gevoelens. Er was daar ook een hotel, maar daar wilde ik niet naar toe.

Er komen nu voor het eerst muggen, ik denk dat het hier in de zomer heel erg is met die vervelende beesten.